Twój koszyk
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Debata o tłuszczach trwa od dawna. Które zdrowsze, które lepsze? Dyskusja zdaje się nie kończyć i z pewnością rzuca nowe światło na sposób odżywiania, skłaniając do zmiany szkodliwych nawyków. Jeśli przyjrzeć się faktom, decyzja staje się jasna. Odpowiedni produkt wzmocni organizm, poprawi jego funkcjonowanie i przyda się nie tylko w kuchni. Co każdy z nas powinien wiedzieć o tłuszczach?
Rola tłuszczu w organizmie
Tłuszcz to jeden z najważniejszych elementów diety (szczególnie jeśli chodzi o metabolizm). Jest składnikiem większości struktur organizmu (to główne ogniwo układu nerwowego i mózgu) i promotorem prawidłowego przebiegu naturalnych procesów fizjologicznych. Koncentruje energię - ok. 2,5 raza więcej niż węglowodany i białka. A to nie koniec ważnych właściwości, bo witaminy, które niezbędne są dla funkcjonowania (czyli A, D, K, E) rozpuszczają się właśnie w tłuszczach.
Według ogólnych wytycznych tłuszcze powinny dostarczać nawet 20-35% energii w całej diecie, co oczywiście zależy od warunków fizycznych i trybu życia.
Jest też inna strona, wcale nie mniej ważna - tłuszcze są głównym nośnikiem smaku i mają szerokie zastosowanie w kuchni. A dzięki swoim właściwościom, poszczególne rodzaje także i w kosmetyce.
Nasycone czy nienasycone - oto jest pytanie
Różnica jest bardzo prosta. Nienasycone kwasy tłuszczowe (pozyskiwane głównie z roślin) wykazują wysoce pozytywne działanie na lipidy krwi - obniżają zawartość "złego cholesterolu" oraz usprawniają działanie membran komórkowych. Pełnią ważną rolę metaboliczną i hormonalną. Dzielimy je na dwa podstawowe rodzaje, które różnią się budową:
- jednonienasycone - o jednym wiązaniu podwójnym
- wielonienasycone - o dwóch (lub więcej) wiązaniach podwójnych
Nasycone kwasy tłuszczowe wykazują niekorzystny wpływ na skład tłuszczów w organizmie (w tym także funkcjonowanie membran komórkowych). Znajdują się głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego - choć nie tylko, bo istnieją też roślinne wyjątki, np. olej kokosowy lub palmowy.
Warto pamiętać, że ludzki organizm jest w stanie wyprodukować tylko kwasy nasycone. A nienasycone? Tu sprawa się nieco komplikuje, ale jest na to sposób i stosowne określenie.
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) - co to znaczy?
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe to wszystkie te, których organizm nie wytwarza, choć są potrzebne (a wręcz niezbędne) do prawidłowego działania organizmu - trzeba więc dostarczyć je wraz z pożywieniem. Należą do nich kwas alfa-linolenowy (z grupy omega-3) oraz kwas linolowy (z rodziny omega-6).
Niedobór NNKT może prowadzić do chorób skóry, nadmiernej utraty wody w organizmie, a w przypadku płodu, także do poważnego niedorozwoju.
NNKT znajdziemy w tłuszczach większości ryb morskich i olejach roślinnych, np:
- słonecznikowy (70% kwas linolowy, 0,5% kwas a-linolenowy)
- rzepakowy (20% kwas linolowy, 9% kwas a-linolenowy)
- lniany (16% kwas linolowy, 60% kwas a-linolenowy)
Dlaczego to tak ważne?
Odpowiednia suplementacja NNKT jest szczególnie ważna u dzieci i młodzieży, ponieważ wpływa na prawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego. Dorośli też powinni zadbać o odpowiednio wysoką podaż, by zachować zdrowie, sylwetkę i dobre samopoczucie.
Nie tylko tłuszcze, ale i proporcje
Stosunek kwasów omega-6 do omega-3 powinien wynosić 4-5 : 1, a - jak pokazują najnowsze badania - przeciętna spożywana proporcja to 15-20 : 1. Co to oznacza? Nadal nie zwracamy uwagi na to, jak ważna jest prawidłowa dieta. Pierwszy krok do zmiany nawyków to poznanie istoty problemu.
Tłuszcze roślinne a zwierzęce - najważniejsze różnice
Chociaż w świadomości wielu osób utarło się przekonanie, że tłuszcz to tłuszcz i nie ma żadnej różnicy, jest to dosyć mylące (i niebezpieczne) stanowisko. Warto zrozumieć podstawowe różnice między produktami pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, by kolejne decyzje dotyczące żywienia były jak najlepsze.
Tłuszcze roślinne
Tłuszcze roślinne są źródłem "dobrego cholesterolu", który chroni przed chorobami serca. Jako jedyne zawierają tokochromanole, pełniące kontrolę nad wolnymi rodnikami (odpowiadają za starzenie komórek). Zawierają fitosterole, czyli składniki, które blokują wchłanianie cholesterolu do krwi, więc w konsekwencji obniżają jego poziom. Zmniejszają ryzyko wystąpienia zawału i udaru mózgu. Co ważne - a może i najważniejsze - tłuszcze roślinne są bogatym źródłem kwasów wielonienasyconych omega-3 i omega-6.
Tłuszcze zwierzęce
Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego zaliczane są do grupy nasyconych kwasów tłuszczowych. Stanowią cenne źródło witamin (A, D, E, K), ale spożywane w nadmiarze zwiększają poziom "złego cholesterolu" (zawierają sterole). Oznacza to ryzyko wystąpienia chorób serca, blokady naczyń krwionośnych (miażdżyca) oraz zaburzeń prawidłowej pracy organizmu.
Co może okazać się zaskoczeniem, dieta bogata w nasycone kwasy tłuszczowe nie stanowi efektywnego źródła energii - jest więc natychmiastowo odkładana w organizmie w postaci tkanki tłuszczowej.
Tłuszcze roślinne a zwierzęce, produkty nie takie oczywiste
Tłuszcze roślinne i zwierzęce łatwo pogrupować - z pozoru. Wśród oczywistości można znaleźć wyjątki lub produkty, które ukrywają duże ilości kwasów tłuszczowych. To jak, które są które?
Tłuszcze roślinne, czyli ekstrakt z ziarna i orzecha
Oleje roślinne często pozyskuje się z ziaren i orzechów. Produkty różnią się smakiem oraz właściwościami i co już wiemy, są istotnym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych. Niosą wiele korzyści dla zdrowia i cechują się wszechstronnym zastosowaniem. Stosuje się je nie tylko w kuchni, ale i kosmetyce - jako element aromaterapii i składnik zabiegów pielęgnacyjnych.
Wybór produktów roślinnych jest naprawdę duży. Wśród najpopularniejszych wyróżniamy przede wszystkim:
- olej słonecznikowy
- olej lniany
- olej rzepakowy
- olej konopny
- olej migdałowy
Co ciekawe, bardzo ważna jest również metoda ekstrakcji. To, jak pozyskiwany jest olej wpływa na jego walory smakowe, wartości odżywcze a nawet zastosowanie.
Tłuszcze roślinne tłoczone na zimno
Tłoczenie na zimno to proces, który wyklucza użycie wysokiej temperatury podczas pozyskiwania oleju. Jest to najstarsza, tradycyjna i ekologiczna metoda, a w odpowiednich warunkach pozwala zachować wszystkie właściwości prozdrowotne, które normalnie zostałyby utracone podczas obróbki termicznej. Olej, chociaż bardzo zdrowy, wykazuje krótszą trwałość i odporność na działanie wysokiej temperatury (np. podczas smażenia) - taka natura. Chyba że...
Trwały, ale czy lepszy - olej rafinowany
Proces rafinacji, czyli inaczej oczyszczenia polega na dalszej obróbce termicznej gotowego oleju roślinnego. Dzięki temu produkt cechuje się większą stabilnością i z powodzeniem można używać go podczas gotowania w wyższej temperaturze, nie ma jednak zapachu ani smaku, traci też część wartości odżywczych.
Tłuszcze zwierzęce, stałe i ukryte
Tłuszcze zwierzęce nadal przeważają w diecie wielu z nas, wszak znajdują się w produktach których używamy na co dzień, jak masło, sery czy wysokoprocentowe produkty mleczne. Ale to nie wszystko, bo tłuszcze nasycone (tym razem ukryte) znajdują się także w szynkach, wędlinach, mięsie i... owocach morza. Dobrym wyborem wśród produktów pochodzenia zwierzęcego są natomiast ryby (szczególnie te morskie, jak łosoś czy makrela) - źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Wnioski nasuwają się same. Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego mogą prowadzić do wielu zdrowotnych konsekwencji - szczególnie spożywane w nadmiarze. Nie znaczy to jednak, że trzeba z nich rezygnować - wystarczy ograniczyć ich ilość do minimum i zwrócić uwagę na jakość, zastępując niedobory tłuszczami roślinnymi. Bo te zawierają wiele cennych substancji odżywczych i wykazują pozytywne działanie na organizm i jego funkcjonalność. A skoro można łatwo, zdrowo i smacznie, to czemu nie?
Bibliografia
"Rola tłuszczu w żywieniu człowieka" - M. Rudzińska, R. Przybylski, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Department of Chemistry and Biochemistry, University of Lethbridge
"Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka" - E. Materac, Z. Marczyński, K.H. Bodek - Zakład Farmacji Aptecznej Katedry Farmacji Stosowanej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
"Dietetyczne znaczenie olejów roślinnych"- P. Zagrodzki, A. Starek, Zakład Bromatologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
"Stabilność oksydacyjna tłuszczów jadalnych - konsekwencje zdrowotne" - G. Cichosz, H. Czeczot, Katedra Mleczarstwa i Zarządzania Jakością Uniwersytetu Warmińsko-mazurskiego w Olsztynie, Katedra i Zakład Biochemii I Wydział Lekarski Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
"Spożycie tłuszczów w Polsce i Unii Europejskiej" - E. Rosiak, Zakład Badań Rynkowych, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy
Powiązane wpisy
Drogocenne właściwości aromaterapii kiedyś i dziś
Właściwości lecznicze olejków eterycznych znane są niemal od zawsze i stały się podstawą dla aromaterapii. Z tychże dobrodziejstw korzystali starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie. Aromaterapia rozwijała się wraz z wiedzą na temat olejków eterycznych. Dziś jest formą terapii, która działa prozdrowotnie nie tylko na ciało, ale również na umysł. Sztuka aromaterapii współcześnie dostępna jest na całym świecie i cieszy się stale rosnącą popularnością.
Drogocenne właściwości cynamonowego olejku eterycznego
Cynamon, znany od starożytności, dawniej był cenionym acz kosztownym surowcem. Dziś trudno sobie wyobrazić smak niektórych wypieków i deserów bez charakterystycznego jego aromatu. Olejek eteryczny pozyskiwany z cynamonowca cejlońskiego (oleum cinnamomum ceylanicum) ma wszechstronne zastosowanie nie tylko kuchni, ale również w farmacji. Działa przeciwwirusowo i bakteriobójczo oraz posiada wiele innych wartościowych właściwości.
Jakie olejki eteryczne stosować w walce z katarem?
Olejki eteryczne pochodzą z roślin aromatycznych uprawianych w różnych częściach świata i pozyskiwane są z kwiatów, łodyg, liści, nasion, korzeni oraz żywic. Wykazują działanie bakteriobójcze oraz przeciwwirusowe. Korzystanie z olejków eterycznych pobudza układ odpornościowy organizmu, łagodzi stany zapalne, poprawia krążenie i ogranicza ból. Od pokoleń stosowane są również jako remedium na katar. W poniższym artykule odpowiemy na pytanie, który olejek na katar jest najlepszy.
Olejek eteryczny yuzu - jakie tajemnicze właściwości w sobie skrywa?
Olejek eteryczny yuzu jest to ekstrakt wytwarzany ze skórki owoców cytrusowych pochodzących z Chin. Roślina ta ze względu na swoje cenne właściwości zdrowotne znalazła zastosowanie zarówno w kuchni, jak i w aromaterapii. Owoc ten stał się szybko popularny na całym świecie, a dużym zainteresowaniem cieszy się zwłaszcza wytwarzany z niego olejek.
Zyskaj zdrowie i relaks - aromatyczna kąpiel z olejkami eterycznymi
Olejki eteryczne to ciekłe, lotne, mocno skoncentrowane substancje zapachowe, które pozyskiwane są zarówno ze świeżych jak i z suszonych roślin. Do ich produkcji wykorzystuje się liście, kwiaty, ale również nasiona, łodygi, korzenie, a nawet korę. Najczęściej olejki eteryczne otrzymuje się poprzez destylację rośliny parą wodną. Inną metodą pozyskiwania olejków eterycznych jest proces ekstrakcji. Polega ona na wykorzystaniu różnego rodzaju związków chemicznych, w postaci rozpuszczalników, w celu wyodrębnienia olejku z rośliny.
Dlaczego warto stosować olejek eteryczny May Chang?
Olejki eteryczne coraz częściej są stosowane w zaciszu domowym. Decyduje o tym fakt, że posiadają one niezwykle przyjemne aromaty oraz mają właściwości prozdrowotne i lecznicze. Jednym z nich, zyskującym dopiero popularność w naszym kraju, jest olejek eteryczny May chang, który charakteryzuje się słodkim cytrusowym zapachem. Oprócz tego, że z powodzeniem można stosować go do aromaterapii, to doskonale sprawdzi się także podczas codziennej pielęgnacji, masażów czy kąpieli. Jeżeli szukasz informacji na temat olejku May chang, który pozyskiwany jest z drzewa występującego w Azji, dobrze trafiłaś. Z poniższego artykułu dowiesz się, dlaczego warto posiadać olejek May chang i jak go stosować, by wydobyć z niego wszystko to, co najlepsze.
Magiczny olejek citronella
Olejek citronella ze względu na swoje magiczne właściwości powinien znaleźć się w kolekcji każdej osoby cenionej korzystny wpływ na zdrowie oraz samopoczucie. O czym powinien wiedzieć przyszły posiadacz olejku eterycznego cytronelowego?
Mentol krystaliczny - dlaczego warto go wykorzystywać?
Mentol jest związkiem organicznym, który w przyrodzie występuje jako składnik olejków eterycznych roślin, takich jak chociażby mięta pieprzowa, ale też mięta polna oraz inne jej odmiany. Co ciekawe, związek ten w temperaturze pokojowej przyjmuje postać stałą w formie białych kryształków. Określany jako olejek eteryczny w stałym stanie skupienia, znajduje bardzo szerokie zastosowanie zarówno w kosmetologii jak i w przemyśle farmaceutycznym. Związek ten ma bowiem lecznicze działanie na ludzki organizm. Co warto o nim wiedzieć i jak go stosować?
Jak wybrać najlepszy olejek eteryczny na sen?
Sen to niezbędny element wszystkich procesów zachodzących w organizmie. Związany jest z każdym aspektem zdrowia, pozwala na wypoczynek i regenerację. Wystarczająca ilość snu jest konieczna do utrzymania witalności i dobrego samopoczucia. Istnieje wiele czynników, które mają niekorzystny wpływ na sen, ale problemy można złagodzić wykorzystując produkty pochodzenia naturalnego. Jaki olejek eteryczny na sen wybrać?
Dyfuzor zapachowy do olejków eterycznych jako przyszłość aromaterapii. Jak wybrać najlepszy model?
Zapach wpływa na nastrój, jest wizytówką każdego domu, ale najważniejsze - może mieć też terapeutyczny wymiar. To podstawa aromaterapii, holistycznej nauki odnoszącej się do poprawy jakości życia. Dyfuzor zapachowy to odpowiedź na potrzeby wielu miłośników naturalnych metod leczenia - rozpylanie olejków eterycznych choć niewidoczne i bardzo subtelne, ma ogromne znaczenie. Jak wybrać najlepszy dyfuzor do aromaterapii?
Comments (0)